Trong bối cảnh các sự cố cháy nổ diễn biến phức tạp như hiện nay, ngôi nhà của bạn có thể chỉ an toàn khi bạn thực sự chuẩn bị. An toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) bắt đầu từ chính những trang bị phòng cháy chữa cháy đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả có sẵn trong nhà. Thay vì chỉ trông chờ vào lực lượng chức năng, việc trang bị đầy đủ các vật dụng thiết yếu là chiếc “phao cứu sinh” quyết định sự khác biệt giữa an toàn và thảm họa. Bài viết này sẽ giúp bạn điểm danh những công cụ tối quan trọng, từ bình chữa cháy, đầu báo khói cho đến các thiết bị thoát hiểm chuyên dụng đảm bảo gia đình bạn luôn sẵn sàng phát hiện, ứng phó ban đầu và thoát nạn an toàn trước khi sự cố trở nên nghiêm trọng.
Hơn nữa, với sự ra đời của các quy định mới như Nghị định 105/2025/NĐ-CP và 106/2025/NĐ-CP, việc chủ động trang bị và kiểm tra các vật dụng này không chỉ là bảo vệ tổ ấm mà còn là tuân thủ pháp luật, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho cuộc sống của bạn.
I. Danh Mục Vật Dụng PCCC Thiết Yếu Cho Mọi Ngôi Nhà
Việc trang bị các thiết bị cơ bản giúp gia đình bạn chủ động trong việc phát hiện sớm, dập tắt đám cháy ban đầu và thoát hiểm an toàn.
1. Thiết Bị Phát Hiện và Dập Lửa Ban Đầu
Bình Chữa Cháy: Đây là vật dụng quan trọng nhất. Mỗi gia đình nên trang bị tối thiểu 1-2 bình. Nên ưu tiên loại bình bột (BC hoặc ABC) có khả năng dập được nhiều loại đám cháy khác nhau, hoặc bình khí CO2 cho khu vực có thiết bị điện tử và nhà bếp.
Lưu ý quan trọng: Bình chữa cháy phải được kiểm định theo quy định của cơ quan PCCC (theo tinh thần Nghị định 105) và cần đặt ở nơi dễ thấy, dễ lấy. Toàn bộ thành viên gia đình phải biết cách sử dụng thành thạo.
Đầu Báo Cháy (Hệ Thống Báo Khói/Nhiệt): Đầu báo cháy là “tai mắt” bảo vệ ngôi nhà 24/7, giúp phát hiện sớm các dấu hiệu cháy nổ, đặc biệt quan trọng khi mọi người đang ngủ. Hệ thống này hoạt động bằng cách cảm biến khói hoặc nhiệt độ tăng cao, phát ra âm thanh cảnh báo lớn, mua lại thời gian quý giá để thoát hiểm.
Chăn Chống Cháy (Mền Chống Cháy): Thường làm từ sợi thủy tinh hoặc vật liệu chống cháy, chăn chống cháy được sử dụng để dập tắt đám cháy nhỏ (như cháy do dầu mỡ ở bếp) hoặc quấn quanh người để bảo vệ cơ thể khi thoát qua khu vực lửa nhỏ.
2. Thiết Bị Hỗ Trợ Thoát Hiểm Khẩn Cấp
Khi đám cháy bùng phát lớn, việc thoát hiểm an toàn phải được ưu tiên hàng đầu.
Thang Thoát Hiểm: Đối với các căn hộ chung cư hoặc nhà cao tầng (từ tầng 2 trở lên), thang dây chống cháy là cứu cánh bắt buộc phải có. Thiết bị này giúp các thành viên trong gia đình thoát xuống đất an toàn khi lối thoát chính bị lửa hoặc khói chặn.
Mặt Nạ Phòng Độc Chống Khói: Trong các vụ hỏa hoạn, nguyên nhân gây tử vong hàng đầu là ngạt khói và khí độc. Mặt nạ thoát hiểm giúp lọc khói, bụi và các khí độc như CO, tạo điều kiện cho người dân thở và di chuyển ra ngoài. Nên dự trữ mỗi thành viên một chiếc mặt nạ đặt gần khu vực ngủ.
Búa Thoát Hiểm và Kìm Cộng Lực: Đây là bộ đôi công cụ phá dỡ khẩn cấp. Búa thoát hiểm dùng để phá vỡ cửa kính, cửa sổ. Kìm cộng lực là công cụ cần thiết để cắt các thanh sắt, lưới bảo vệ (thường gọi là “chuồng cọp”) nhằm tạo lối thoát khi các lối đi khác bị khóa hoặc tắc nghẽn.
Túi Sơ Cứu: Luôn có sẵn túi sơ cứu với đầy đủ băng gạc, thuốc sát trùng, thuốc chống bỏng để xử lý các vết thương nhỏ, bỏng nhẹ phát sinh trong quá trình thoát hiểm hoặc sơ tán.
II. Các Lưu Ý Trọng Tâm và Cập Nhật Pháp Lý Theo Nghị Định Mới
Trang bị vật dụng chỉ là điều kiện cần. Việc quản lý, bảo dưỡng và tuân thủ các quy định mới là điều kiện đủ để đảm bảo an toàn PCCC.
1. Về Trang Bị Công Nghệ và Quản Lý Dữ Liệu
Bổ Sung Thiết Bị Truyền Tin Báo Cháy Gsafe:
Theo tinh thần của Nghị định 105/2025/NĐ-CP, việc ứng dụng công nghệ trong PCCC được tăng cường. Đối với các cơ sở thuộc diện quản lý PCCC, Chính phủ đã đặt ra lộ trình rõ ràng. Chậm nhất đến ngày 01/7/2027, các cơ sở này phải hoàn thành việc trang bị và kết nối thiết bị truyền tin báo cháy (như Gsafe) với hệ thống Cơ sở dữ liệu của lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH. Việc này giúp thông tin sự cố được truyền trực tiếp và nhanh chóng đến lực lượng chức năng.
Kiểm Tra Định Kỳ và Cập Nhật Dữ Liệu:
Người đứng đầu cơ sở hoặc chủ hộ kinh doanh có trách nhiệm thực hiện kiểm tra định kỳ an toàn PCCC theo tần suất quy định (thường 6 tháng hoặc 1 năm/lần tùy loại hình cơ sở). Đồng thời, phải cập nhật thông tin PCCC trên Hệ thống Cơ sở dữ liệu và truyền tin báo cháy trước ngày 15/6 và 15/12 hằng năm. Đây là điểm mới nhằm tăng cường tính chủ động và minh bạch trong quản lý PCCC.
2. Về Vị Trí Đặt Thiết Bị và Phương Án Thoát Nạn
Vị trí đặt các thiết bị là yếu tố sống còn:
Tất cả thiết bị PCCC phải được đặt ở vị trí dễ thấy, dễ lấy, không bị che chắn, và ưu tiên đặt gần các lối thoát hiểm.
Các gia đình cần lập sơ đồ thoát hiểm chi tiết, dán ở nhiều nơi trong nhà và định kỳ thực hành phương án thoát nạn với tất cả thành viên, đảm bảo mọi người đều biết ít nhất hai lối thoát.
3. Về Xử Phạt Vi Phạm và Trách Nhiệm Cá Nhân
Nghị định 106/2025/NĐ-CP quy định rõ về các hành vi vi phạm và mức xử phạt hành chính trong lĩnh vực PCCC và CNCH, áp dụng cả với các hộ gia đình hoặc hộ kinh doanh.
Nghị định nhấn mạnh trách nhiệm của chủ hộ trong việc đảm bảo an toàn PCCC. Các hành vi như không duy trì điều kiện an toàn, không trang bị hoặc lắp đặt thiết bị PCCC không đảm bảo chất lượng, không niêm yết nội quy đều có thể bị xử phạt nghiêm khắc hơn so với trước đây.
Đối với các hành vi vi phạm sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, hàn cắt kim loại không đảm bảo an toàn PCCC, mức phạt tiền được quy định cụ thể, nhằm tăng tính răn đe và phòng ngừa nguy cơ cháy nổ.
III. Kết Luận: Chủ Động PCCC – An toàn cho mọi người
Việc đảm bảo an toàn PCCC cho ngôi nhà của bạn là một khoản đầu tư không bao giờ lỗ. Bằng cách trang bị đầy đủ các vật dụng thiết yếu như bình chữa cháy, đầu báo khói, và các công cụ thoát hiểm, đồng thời nắm vững và tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc an toàn cũng như các quy định pháp luật mới nhất tại Nghị định 105/2025/NĐ-CP và Nghị định 106/2025/NĐ-CP, bạn sẽ xây dựng được một “tấm khiên” vững chắc, bảo vệ tổ ấm của mình khỏi hiểm họa.
Hãy biến việc phòng ngừa thành thói quen hàng ngày để an toàn luôn đồng hành cùng bạn và gia đình!
